"REVOLUTIONAIR"?

2021-02-24, door: George Sieverding

Nieuwe column    <    Overzicht    >    Oude column

Tijdens de Wereld Kampioenschappen schaatsen, van 11 tot en met 14 februari 2021 in de Nederlandse Schaatstempel Thialf Heerenveen, wordt de sportwereld in het algemeen en de schaatssport in het bijzonder "opgeschrikt" en "wakker geschud" door een aantal bijzondere feiten.
De Canadese Wereld Kampioen op de 500 meter, Laurent Dubreuil, meldt "2*9 dagen ijs, de rest van de trainingen in zijn garage (op de schaatsplank en hometrainer)" en het Zweedse lange afstand wonder, Nils van der Poel, 2* goud plus een Wereld Record op de 10 km, geeft aan te hebben gekozen voor extreme inspanningen waaronder tochten van 170 km hardlopen, 300 km fietsen en......aanvankelijk nauwelijks schaatsen.
Is de voorbereiding van Dubreuil en Van der Poel revolutionair? Neen absoluut niet. Dubreuil wordt gedwongen door de onmogelijkheden om oplossingen te zoeken. Van der Poel (b) lijkt te kiezen hvoor een totaal andere aanpak en voorbereiding. Revolutionair? Absoluut niet!

Dubreuil amper 20 dagen ijs. Van der Poel 2 jaar zonder wedstrijden. Zowel Dubreuil als Van der Poel hebben nauwelijks financiële middelen en in ieder geval geen ondersteuning van de Nationale Olympische Comités.
Zet daar tegenover de Nederlanders die ruim 6 maanden vrijwel alle dagen de beschikking hebben over ijs en zich geen enkele zorg hoeven te maken over de organisatie en de financiering hiervan.

Na afloop van het toernooi uiteraard HET onderwerp van gesprek: "wordt het niet eens tijd om na te denken over de huidige aanpak", een aanpak die zich kenmerkt door starheid, een aanpak waarin geen plaats is voor begrip laat staan tolerantie voor andere ideeën, een aanpak die weliswaar tot structurele en grote successen heeft geleid maar mogelijk ook tot de ondergang van talentvolle sporters die zich (nog) niet konden vinden in deze manier van werken.

Algemene Lichaam Scholing is eigenlijk niets anders dan ieder individu een zo breed mogelijke basis van bewegen te bezorgen met het accent op
Coördinatieve vaardigheden:
-gaan- en loopvermogen
-kracht en snelheid
-lenigheid
waarbij en passant psychische elementen als:
-faalangst vervangen door zelfvertrouwen
-onzekerheid door zekerheid
-bevangenheid door onbevangenheid
-geleidelijke toename van stressgevoeligheid
worden meegenomen in de ontwikkeling.
Doch ook zaken als: evenwicht, oriëntatiegevoel, ritme, etc. etc. dienen in een A.L.S. plan opgenomen.

Al deze elementen, gekoppeld aan: kalenderleeftijd - biologische leeftijd en ervaringsleeftijd, onderbrengen in een plan de campagne met als uitgangspunt:
HET ONTWIKKELEN VAN DE ALGEMENE CAPACITEITEN

Neen, zo oud "als de weg naar Rome" en eigenlijk nog ouder!
In de vroege geschiedenis van de sport, al enige honderden jaren voor het begin van onze huidige jaartelling, staat de algemene maatschappelijke levensstandaard op een beduidend lager niveau dan heden ten dage. De toenmalige sporters zijn vrijwel allen:
-soldaat
-slaaf
en worden dagelijks getraind en gehard voor de "Struggle for Life".
De soldaten vechten op leven en dood om:
-de dood te voorkomen
-zich een beter bestaan te verwerven
-de slavernij te voorkomen,
terwijl de slaven, vaak buitgemaakte soldaten van een tegenpartij, op leven en dood vechten om:
-zich aan de vroegtijdige dood te onttrekken
-zich een iets menswaardiger bestaan te verwerven
-uit de slavernij te kunnen ontsnappen,
waarbij de sporters, toen ook al, worden gade geslagen door vele duizenden kijkers.

De Spartanen, een stadstaat uit het oude Griekenland, blijken in vrijwel alle disciplines onklopbaar. Uit de overlevering blijkt dat in Sparta de jonge kinderen al heel vroeg in aanraking komen met lichamelijke arbeid (niet werken maar bewegen) en discipline. Talloze grote namen en super kampioenen komen in de vroege Olympische geschiedenis (voor en rond het begin van onze jaartelling) voort uit de Spartaanse school. Nog altijd wordt gesproken over een "Spartaanse opvoeding".

Rond de vierde eeuw (in onze huidige jaartelling) komt er uiteindelijk een einde aan de "oude Olympische Spelen" en verdwijnt de sport naar de achtergrond. Natuurlijk wordt er nog bewogen, doch slechts de high life / society (het leven van de beau monde) beschikt over tijd en mogelijkheden.

In de 19e eeuw beleeft de sport een enorme opwaardering die uiteindelijk leidt tot het heropstarten van de "moderne Olympische Spelen" in 1896 (natuurlijk in Griekenland - Athene). De 20e eeuw kenmerkt zich door een enorme sportieve ontwikkeling, waarbij in het laatste deel van deze eeuw ook de wetenschap zich voegt om een steentje bij te dragen. Sport door en voor iedereen. Sport wordt wederom een belangrijk onderdeel van het maatschappelijk leven.

Gezien de razendsnelle ontwikkeling van de sport in het algemeen en de topsport in het bijzonder, eveneens gelet op de op- en neergang tijdens de eerste bloeiperiode van de sport, is het niet ondenkbaar dat in deze 21e eeuw de sport uiteindelijk wederom zal gaan verdwijnen uit het maatschappelijk middelpunt. "L' Histoire se répète", een natuurlijk fenomeen van alle tijden. De huidige Corona crisis zorgt mogelijk voor een forse stap in de richting van herbezinning over de voortgang van, de nauwelijks meer te organiseren en vele miljarden kostende, de Olympische Spelen.

In de jaren veertig en vijftig van de vorige eeuw borduren legendarische trainers als "de beul van Hilversum, Jan Stender van het Robben imperium" en "Wim Geurtsen, de onvoorstelbaar succesvolle HPC trainer gedurende vele tientallen jaren", voort op de aanpak van onder andere de Spartanen uit de Griekse Oudheid.
Jan Stender bouwt zijn "Robben imperium" op landtraining en verovert reeksen Wereld Records, wint honderden Open Water wedstrijden en rijgt nationale waterpolotitels aaneen. De sporters van De Robben lijken onklopbaar. Wim Geurtsen denkt hier anders over. Naast het kopiëren van de landtraining voegt hij iets extra's toe: verbetering van de lichaamshouding. Wim Geurtsen neemt dan ook snel de hegemonie van Jan Stender over.
In de jaren vijftig en zestig, tot en met tachtig, zelfs nog een korte periode in de jaren negentig, is het een komen en gaan van sporters in het algemeen en zwemmers in het bijzonder in de waterleiding duinen bij Vogelenzang. "De Oase", het traditionele startpunt, is een meer dan bekende plek voor de zwemmers en trainers van HPC uit Heemstede. Onder leiding van de zeer ambitieuze en deskundige trainer Wim Geurtsen wordt een buitentraining uitgevoerd in de geest van de legendarische "beul van Hilversum", in de jaren veertig en vijftig 's werelds meest succesvolle trainer.

Aan de voet van een bijzonder hoge zandduin in Bloemendaal ligt het bekende restaurant "Kraantje Lek". Ook daar is het in die tijd, eind jaren vijftig, een drukte van belang. Daar verzamelen zich de zwemmers van het Haarlemse Njord '59 onder leiding van Ok van Batenburg, recentelijk overleden maar nog altijd bekend als de "duikmeester van Unox" vanwege de zee duiken met Nieuw Jaar. Langs de spoorbaan wordt wekelijks enkele keren geploeterd door het mulle duinzand vanaf het tunneltje bij Bloemendaal naar De Muur bij Zandvoort en terug. Op Tweede Kerstdag wordt er zelfs enige jaren een Kerstloop op dit traject georganiseerd.

"Kraantje Lek" is niet alleen het decor van de ploeterende en zwetende zwemmers van Njord '59. De op het CIOS (Centraal Instituut Opleiding Sportleiders) werkzame Ben Holleboom is de conditietrainer van de nationale schaatsselecties. In de zomer en het najaar leggen Ard Schenk, de "Adelaar" uit Anna Paulowna, en Kees Verkerk, de "Trompettist" uit Puttershoek, de basis voor hun schitterende sportcarrière, die tevens de start betekent voor een ongekende en nog altijd ongeëvenaarde successenreeks van Nederland in de internationale schaatshistorie, op de "ploert" bij "Kraantje Lek".

Het duingebied blijkt toch zeer aantrekkelijk en natuurlijk spotgoedkoop in relatie tot de, toen al, bijzonder hoge accommodatie prijzen. Een groepskaart voor een seizoen van een paar tientjes en onbeperkt trainen. In navolging van Jan Stender zijn Wim Geurtsen, Ok van Batenburg en Ben Hollenboom het er over eens: de basis van een gezond jong mens om optimaal te kunnen sporten en presteren wordt gelegd tijdens de landtraining.

Bij Heemkerk, iets noordelijker in hetzelfde duingebied tegenover het VIVO winkeltje, tegenwoordig de Patatholoog genaamd, worden driemaal per week de zwemmers van KZC uit Beverwijk, de wielrenners van DTS uit Zaandam en een groot aantal individuele sporters afgeknepen door de schrijver van deze Columns. Zijn regelmatige visite' s op het Wandelpad in Hilversum bij "ome Jan Stender", zijn participatie tijdens de trainingen van Wim Geurtsen, het tijdelijk functioneren als assistent trainer bij Ok van Batenburg en de contacten met de CIOS leerkrachten Ben Holleboom, Johan Jelles en Piet Peeman, doen hem besluiten om de algemene trainingen nog breder op en in te zetten dan welke eerder genoemde trainer dan ook. Het fenomeen A.L.S. (Algemene Lichaam Scholing) vindt vanaf dan zijn weg binnen de zwemwereld. Toch zal het nog tientallen jaren duren voordat ieders ogen worden geopend.

Het is inmiddels eind jaren negentig, beging van de 21e eeuw. De Amerikaanse trainer / coach Paul Bergen slaagt erin om met "revolutionaire" trainingsmethodes Inge de Bruijn te scholen tot de meest succesvolle zwemsters uit de Nederlandse sportgeschiedenis. Revolutionair? Uiteraard niet!
Paul Bergen, afkomstig uit de paardensport, staat voor een super zwaar trainingsregime. Iedereen kan zich de beelden voor de geest halen dat zijn sporters, tijdens de zaaltrainingen, eindeloos aan het touwklimmen zijn. Daarmee sluit hij, nog meer dan de eerder genoemde trainers, aan bij de Spartaanse aanpak.

Net voor de start van het seizoen 2010-2011 melden de topzwemsters Femke Heemskerk en Inge Dekker hun overstap van respectievelijk Amsterdam en Eindhoven naar Marseille. Vrij snel na deze opzienbarende stap verschijnen de eerste berichten over de trainingsaanpak aldaar. Het accent wordt aanvankelijk verlegd van het waterwerk naar landtraining in werkelijk de breedste zin van het woord Iedereen neemt kennis van deze "revolutionaire" benadering en toont zich verbijsterd over alle trainingsvormen die aldaar worden aangeboden. "Revolutionair"? Neen!

In een volgende uitgave van "REVOLUTIONAIR" wordt verder ingegaan op dit onderwerp. Ook wordt er geschreven over de gesprekken met een aantal waterpolo Bondscoaches en Jeugdbondscoaches. Kies voor verbreding van de aanpak en al zeker bij de jeugd. Het voorkomt vroegtijdige afstomping en het werkt zeer preventief bij het voorkomen van specifieke overbelastingblessures. Maar altijd weer is en blijft de vraag "is verbreding een doelbewuste keuze, structureel opgenomen in een meerjarenplanning en gebaseerd op de inzichten over de fysiologie - biomechanica en de psychologie".
Overheden, NOC/NSF, Sportbonden en verenigingen: zet in op een andere aanpak met als uitgangspunt gezonde jonge mensen die zelfstandig in staat zijn om bewuste keuzes te maken daar waar het gaat om topsport of breedtesport.

Columns over dit onderwerp, een decennium terug:

- Algemene Lichaam Scholing (A.L.S.) 1 (2010-10-27)

- Algemene Lichaam Scholing (A.L.S.) 2 (2010-11-03)

- A.L.S. (ALGEMENE LICHAAM SCHOLING): TOUWTJESPRINGEN 1 (2010-11-14)

- A.L.S. (ALGEMENE LICHAAM SCHOLING): TOUWTJESPRINGEN 2 (2010-11-21)

- A.L.S. (ALGEMENE LICHAAM SCHOLING): TOUWTJESPRINGEN 3 (2010-12-29)

ligt het accent niet op de Specifieke Lichaam Scholing (S.L.S.) maar op de Algemene Lichaam Scholing (A.L.S.).

Nieuwe column    <    Overzicht    >    Oude column