HET BELANG VAN BEWEGEN, SCHOOLSPORT EN SPORTEN (1)

2024-10-11, door: George Sieverding

Nieuwe column    <    Overzicht    >    Oude column

De afgelopen periode is er veel gezegd en geschreven over de wettelijke verplichting om minimaal twee lesuren gymnastiek te geven op basisscholen. De wetswijziging hiervoor is al in februari 2020 ingegaan.
Een derde van de basisscholen lukt het niet om de leerlingen anderhalf uur gym te geven. In een RTLnieuws.nl artikel d.d. 8 oktober 2024 geven basisscholen aan te weinig gymles te kunnen geven met als een belangrijke reden "het delen van de sporthal".
Twee uren minimaal is eigenlijk al te kort en dan wordt nog niets gemeld over het schoolzwemmen.

Alvorens te reageren op de geventileerde problemen van de basisscholen eerst de fase daarvoor.
Het gaat dan om de periode van de geboorte tot aan de start van de basisschool op 4-jarige leeftijd.
Ouders in het algemeen en moeders in het bijzonder zijn van grote invloed op de ontwikkelingen van een kind tijdens de eerste levensjaren. Daarin speelt de fysieke ontwikkeling een belangrijke rol met betrekking tot het bewegen en sporten op latere leeftijd.
Herkenbaar voorbeeld, vooral voor ouderen. Vaak wordt nog teruggedacht en gesproken over de jongste kinderjaren en dan met name de "uitstapjes" met papa en mama naar het bos, de duinen, het strand etc. Heel simpel "met papa en mama op stap".
Kosten: nauwelijks, slechts een investering in tijd.

Enige jaren geleden ontmoette ik vrijwel wekelijks een jong gezin bestaande uit een vader, moeder en twee kinderen naar schatting drie en vier jaar oud. Wat voor weer het ook was, dat gezin kwam ik iedere week opnieuw tegen en af en toe leidde dit tot een gesprek. Eén onderwerp sprak ons allebei aan namelijk "slecht weer". Bij ons gaat al tientallen jaren het buitensporten altijd door ongeacht de weersomstandigheden. De vader en de moeder van het jonge gezin gaven aan dat hun kinderen altijd blij waren om met papa en mama naar het bos te gaan en te genieten ook in de stromende regen. Laarsjes aan en maar stampen in de plassen.
Er vond een anekdote plaats die ik nog met enige regelmaat aan jonge ouders vertel. Het was herfst en de kleintjes keken hun ogen uit naar de prachtige paddenstoelen. Als grapje zei ik "kijk daar gaat een kabouter". De kleintjes zagen hem natuurlijk niet. Ik vervolgde "hij is net aan de achterkant zijn huisje (de paddenstoel) in gegaan". Het jongetje bukte zich en plukte met één beweging de paddenstoel en zei triomfantelijk "papa ik heb een kabouter en die neem ik mee naar huis". De kleintjes genoten, de ouders waren tevreden en ik dacht aan mijn uitstapjes met papa en mama naar het bos, duinen en het strand.
Advies: benut in deze levensfase de mogelijkheden van de natuur.
Kosten: nauwelijks, wederom slechts een investering in tijd.

Tegenwoordig worden de kleinste kinderen overspoeld, noem het gerust maar verwend, met prachtig en vooral duur speelgoed. Het liefst al voorzien van computerachtige aansturingen. Je bent nooit te jong om te leren. Terwijl de kinderen spelen zijn de papa's en mama's "druk" op hun telefoon. De telefoon altijd in de hand of oortjes in zelfs met de bakfiets met kinderen erin. Niet de tijd nemen om samen met de kinderen naar school te lopen, neen snel met de bakfiets. Bakfietsen, veel modellen, opvouwbaar, 2 - 6 personen, overdekt, soms zelfs achter een fiets te koppelen voor "slechts € 4.000 tot € 6.000". Uiteraard is elektrisch vanzelfsprekend en mogelijk voorzien van verwarming. Niets is ouders te dol om hun kinderen maar zo snel mogelijk elders, crèche' s, basisscholen, oppasouders etc. etc. af te leveren om vervolgens met hun eigen leven door te gaan. Tijd voor de kinderen is er nauwelijks. Papa en mama met de kinderen gezamenlijk iets doen is er helemaal niet meer bij. Druk, druk, druk.
De oplossing: kinderen al vroeg leren met een computer overweg te kunnen en eigen telefoon te geven in de verwachting dat deze zo min mogelijk zeuren. Fout, helemaal fout, hiervoor heb je geen kinderen.
Advies1: samen met de kinderen lopen en fietsen, niet in de bakfiets maar zelfstandig. Nederland is een fietsland, of kan binnen een decennium een percentage van de kinderen niet meer fietsen, zoals bij het zwemmen het geval?
Advies2: ouders samen met kinderen bewegen.
Kosten: onnodig hoog.

Terug naar "HET BELANG VAN BEWEGEN". Bewegen op de meest elementaire manier. Kruipen, rollen, lopen, rennen, springen, vallen en opstaan etc. etc. manieren van bewegen die kleine kinderen graag doen. Hoe meer kinderen in de eerste levensjaren aan bewegingservaring opdoen des te bewegingsvaardiger zij worden. Een bewegingsvaardig kind beschikt over een goede coördinatie. Dit vraagt slechts een investering in tijd, zie hierboven.
Indien er in de wijk of buurt een speeltuin of veilige speelplek is, laat de kinderen er dan spelen maar blijf persoonlijk toezicht houden.
"HET BELANG VAN BEWEGEN" van bewegen in die eerste jaren kan van doorslaggevende betekenis zijn voor de fysieke ontwikkelingen op latere leeftijd. Vermoedelijk heeft het ook een positieve invloed op de psychische en sociale ontwikkeling.
Wat te denken van het probleem bijziendheid! Dit is een combinatie van te veel computeren en te weinig buiten zijn. Een probleem dat door veel ouders niet wordt onderkend*
Advies: nadenken over de gezondheid van kinderen op latere leeftijd.
Kosten: nauwelijks, nogmaals slechts een investering in tijd.

Alvorens in het tweede deel in te gaan op "HET BELANG VAN BEWEGEN, SCHOOLSPORT EN SPORTEN"
op de basisschool eerst een reactie betreffende het missen van een gymnastiek zaal, het moeten delen van een sporthal, het gemis van een vakkracht etc..
In het verlengde van de eerste jaren lijkt het vrij eenvoudig om de basisschooljaren in een aantal periodes te splitsen. Vervolgens voor iedere periode de wensen, eisen en uitvoeringsmogelijkheden formuleren. Daarbij niet uitgaan van de beperkingen doch juist van de mogelijkheden.
Voorbeeld: het frequenter gebruiken van het schoolplein. Weer of geen weer: dagelijks minimaal één uur buiten spelen en bij voorkeur 's morgens en 's middags een uur. Zorg dat de allerjongsten voldoende kunnen "rennen en vliegen". Neem als toezichthoudende leerkracht zelf actief deel zonder het totaal overzicht te verliezen.
Advies: geen mobieltjes tijdens de lessen maar ook niet tijdens het spelen.
Kosten: nauwelijks, hooguit wat extra spelmaterialen.

Wordt vervolgd.

*Uit het onderzoek blijkt dat steeds meer kinderen bijziend zijn. In de periode tussen 1990 en 2000 ging het wereldwijd gemiddeld om 24 procent van de kinderen. In de periode tussen 2020 en 2023 was dat cijfer gestegen tot 36 procent. Volgens de onderzoekers kan het aantal oplopen tot gemiddeld 50 procent in 2050. (25 sep 2024)

*Wie hoog bijziend is, loopt op latere leeftijd meer risico op complicaties. Slechtziendheid of in het ergste geval zelfs blindheid.

*Advies:
Manier van leven
Het kind heeft meer kans om bijziend te worden als hij / zij:
-lang achter elkaar leest of op schermpjes kijkt (langer dan 20 minuten achter elkaar
-een boek, tijdschrift of beeldscherm binnen 30 centimeter voor het oog houdt.
Het kind maakt de kans op bijziendheid kleiner door:
-na iedere 20 minuten lezen of op schermpjes kijken 20 seconden iets anders te doen
-het boek, tijdschrift of beeldscherm niet te dichtbij houden
-iedere dag buiten te spelen (liefst langer dan 2uur).
Onderzoek laat zien dat kinderen die veel buiten zijn minder last hebben van bijziendheid!

Nieuwe column    <    Overzicht    >    Oude column