VERLEDEN, HEDEN EN TOEKOMST: ROEIEN

2024-08-19, door: George Sieverding

Nieuwe column    <    Overzicht    >    Oude column

De tweede sport is het Roeien.
Interessant om achtergronden en ontwikkelingen te analyseren.
Na het Roeien volgen: Atletiek, Zwemmen, Wielrennen en Hockey.

Roeien

Sedert 1900 (Parijs) Olympisch mannen. In 1976 (Montreal) vrouwen.*
1900 - 2024: Nederlandse score roeien 12 - 17 - 15 - 44 (9e medailleklassement)
*Vanaf 2028 (Los Angeles) wordt het nieuwe onderdeel Coastal Rowing (kust roeien) toegevoegd.

1900: twee met
1924: twee zonder
1968: skiff
1988: dubbeltwee o.a. Ronald Florijn*
1996: acht o.a. Ronald Florijn
2008: lichte dubbeltwee vrouwen
2016: lichte dubbeltwee vrouwen
2021: dubbelvier mannen
2024: dubbelvier mannen Finn Florijn*
2024: skiff vrouwen Karolien Florijn*
2024: twee zonder vrouwen
2024: vier zonder vrouwen
2024: 4 - 3 - 1 - 8 (1e medailleklassement)
Vader, zoon en dochter. Hierop wordt later nog teruggekomen.

"Koninklijke Studenten Roeivereeniging Njord (Leiden) is in 1874 (05-06-1874) opgericht en is de oudste studentenroeivereniging van Nederland. Prinses Beatrix doopt tijdens de viering van het 150-jarig bestaan van de roeivereniging de nieuwe wedstrijdboot 'Beatrix'."
1874: Nereus (Amsterdam)
1876: Laga (Delft)
1878: Aegir (Groningen)
1880: Triton (Utrecht)
Dit vijftal roeiverenigingen kwam voort uit studenten.
Op 21 januari 1917 werd de Nederlandse Roeibond opgericht, de huidige KNRB.
De KNRB bestaat uit 125 verenigingen, opgesplitst in algemene- en studentenverenigingen, en heeft ruim 55.000 roeiers.

In Parijs kwamen 33 roeiers aan de start, 14 vrouwen en 19 mannen.
Op één na kwamen allen van een studentenroeivereniging.
Dat zegt iets over het niveau naast het roeien. Allemaal studenten of afgestudeerden.
Roeien kan op de meeste verenigingen al vanaf 10 jaar, bij een aantal al is het al mogelijk vanaf 8 jaar. De mogelijkheden zijn per roeivereniging net even anders, dat is onder andere afhankelijk van het roeiwater, maar ook de beschikbare boten, die overigens meerdere gebruikers kennen.
Roeien bij de jeugd is echter nauwelijks vergelijkbaar met sporten als Turnen en Zwemmen.

Er werd en wordt gewerkt met meerjarenplannen en jaarplannen.
Daarin worden duidelijke doelen geteld.
De KNRB heeft hiervoor een aantal (5) erkende RTC' s Roeien.*
Hier vindt de opleiding van talent plaats.
De KNRB heeft het erkende OTC Roeien.
Plaats: Bosbaan, "home of the champion".
Naast de Bosbaan heft Nederland nog een tweetal roeibanen beschikbaar te weten:
-Willem Alexander baan (nabij Rotterdam)
-Watersportbaan (Tilburg)
en wordt er regelmatig gebruik gemaakt van de Belgische roeibanen:
-Hazewinkel (Willebroek)
-Watersportbaan (Gent).
Veel roeitrainingen vinden plaats op meren, rivieren, kanalen en binnen wateren.
*RTC-MN (Regionaal Talent Centrum Midden Nederland) is een van de meest succesvolle RTC' s van Nederland. Sinds de oprichting in 2011 hebben de RTC roeiers al meer dan 60 uitzendingen behaald naar WK < 23, FISU WK, WK, EK, Worldcup en Olympische Spelen.

2021: Eelco Meenhorst :Fysiologen, eigen chef koks, slimmer trainen: 'Onze roei-aanpak is revolutionair'. Behalve brute kracht en roei-intelligentie is trainingstactiek essentieel in het roeien. Bondscoach Meenhorst werkte jarenlang aan een plan om van Nederland het beste roeiland ter wereld te maken. Met groot succes. Zes gouden medailles (inclusief die bij het pararoeien) pakten de Nederlandse roeiers dit WK op het Sava-meer in Belgrado. Hoe kan dat? Meenhorst: "Je probeert het slimmer te doen dan anderen, dat heeft bij ons heel goed uitgepakt."

Voor het fundament van die visie moeten we een paar jaar terug in de tijd, vertelt goudenmedaillewinnaar Stef Broenink, die ook destijds al pupil van Meenhorst was.
Hij legt uit waar ze vandaan komen. "Rond 2015 was het in het roeien nog heel normaal dat één coach verantwoordelijk was voor alles: de selectie, het trainingsschema. Voeding werd overgelaten aan de atleten zelf. Meenhorst heeft dat veranderd." De bondscoach betrok in 2017 Jabik-Jan Bastiaans bij zijn staf, die inspanningsfysioloog is en uit het wielrennen komt. In aanloop naar de EK in Luzern in 2019 introduceerden ze een andere manier van trainen bij de mannen dubbelvier en dubbeltwee. De trainingstijd werd verhoogd naar twintig uur per week en de mannen moesten roeien over langere stukken zonder dat ze op hun snelst hoefden te gaan om uithoudingsvermogen te trainen. Ook werd gekeken naar de relatie tussen voeding en piekmomenten, zodat atleten hun lichaam gaven wat het op dat moment nodig had.

Op die EK in 2019 versloegen Broenink en Melvin Twellaar de zelden geklopte Kroatische broers Valent en Martin Sinkovic en won de mannendubbelvier ook. Nadat Meenhorst met zijn scullselectie (mannen) olympisch goud en zilver had gewonnen in Tokio, werd hij verkozen tot algemeen bondscoach. Zo kreeg hij ook de vrouwelijke roeiers onder zijn hoede.

"Meenhorst heeft een plan dat voor iedereen geldt, de mannen en de vrouwen, omdat we allemaal beter moeten worden - als team. De helft van de stafleden heeft geen roeiachtergrond, maar is gespecialiseerd in data, voeding of inspanning", vertelt Broenink.

Er werd gekozen voor slechts een handvol wedstrijden per jaar. Dit scheelde geld en reistijd en ook zagen alle roeiers elkaar nu vaker. Broenink noemt het wennen dat ze teruggingen in aantal wedstrijden, want: "Je mist het winnaarsgevoel."

Maar er kwam ook iets anders voor in de plaats. "Iedereen in de groep heeft hetzelfde trainingsschema, we gaan samen op hoogtestage, we spreken elkaar vaak en voelen ons echt een team. Er is zo veel verbondenheid."

De winnaarsstrijd heeft nu een andere vorm. Vaak racen mannen tegen de vrouwen. "Twee keer per week racen we tegen elkaar en vergelijken we onze tijden. Het niveau van de vrouwen is heel hoog. De vrouwen dubbelvier is gelijk aan de snelheid van de mannen dubbeltwee. En een mannelijke skiff roeit even snel als de vrouwen dubbeltwee."

Hij noemt het een luxe dat ze op deze manier trainen. "Je gunt elkaar het succes ook meer, we zitten allemaal in hetzelfde schuitje."

En er is nog iets: het eten.

"We hebben twee chefkoks in dienst die ook met ons meereizen en die na een wedstrijd speciale smoothies voor ons maken en het juiste eten voorschotelen. Ook pannenkoeken en rijstepap", lacht hij. Hij is trots op hun prestatie in Belgrado. "Onze roei-aanpak is revolutionair."

Meenhorst zelf is bescheidener in zijn woorden. "Of het vooruitstrevend is, kan ik niet helemaal goed inschatten, maar ik heb wel de indruk dat wij iets hebben gevonden wat heel goed lijkt te werken."

2021: In de visie van Meenhorst was er wel plaats voor ex-roeibondscoach Josy Verdonkschot doch niet in dezelfde functie. Onder leiding van Verdonkschot veroverde Nederland bij de Olympische Spelen, WK's en EK's in totaal 80 medailles. De laatste Olympische Spelen in Tokio kon hij de roeisters niet bijstaan vanwege een coronabesmetting.
Nu gaat Verdonkschot aan de slag in de Verenigde Staten, als Chief High Performance Officer en verantwoordelijk voor het totale topsportprogramma van het Amerikaanse roeien. Dat land veroverde bij de Olympische Spelen in Tokio niet één medaille, maar heeft ambitieuze plannen gepresenteerd voor de komende jaren. In 2028 worden de Spelen in Los Angeles gehouden. In de nieuwe rol neemt Verdonkschot onder andere nieuwe coaches aan.

Een groot deel van de Amerikaanse roeiers traint in Princeton, in de staat New Jersey. Verdonkschot zal daar voorlopig voor langere periodes naartoe reizen en zich later wellicht permanent in Amerika vestigen. Voor de functie Chief High Performance Officer was eerder ook de Brit Steve Redgrave in beeld, met vijf gouden medailles gezien als de meest succesvolle roeier ooit, maar uiteindelijk gingen de Amerikanen voor Verdonkschot.

De TD (technisch directeur van de roeibond Hessel Evertse) is minstens zo ambitieus. Evertse: "We zijn goed, zijn misschien wel beter, maar we willen naar best. We hebben echt de ambitie om in 2032 bij de Spelen in Brisbane het beste roeiland van de wereld te zijn."

2024 Parijs: 4 - 3 - 1 - 8 (1e medailleklassement). Beste van de wereld! Veel vroeger dan gepland.
2028 Los Angeles een mogelijke clash tussen de USA van Verdonkschot en Nederland van Meenhorst.
USA organiseert. Verdonkschot staat zeven jaar aan het roer. Zelfs stabilisering van het niveau van Parijs zal niet meevallen.
2032 Brisbane misschien is inmiddels de wet van de verminderde meeropbrengst van kracht, waarbij met name Nieuw Zeeland een belangrijke rol kan gaan spelen.

Dank: informatie KNRB, NOC/NSF en de stapels artikels van de NOS.

Nieuwe column    <    Overzicht    >    Oude column