TRAINEN IS MEER DAN ALLEEN BANEN ZWEMMEN (DEEL 2: AMBITIE & PROGRAMMEREN)

2023-10-20, door: George Sieverding

Nieuwe column    <    Overzicht    >    Oude column

In de laatste alinea van deel 1, de introductie, maakte ik melding van "een paar zeer opvallende zaken" met als laatste punt "er is nauwelijks sprake van een duidelijke en verantwoorde periodisering."
Periodiseren hoort bij de sport in het algemeen en de topsport in het bijzonder. Periodiseren is niets anders dan het maken van een planning die moet leiden naar topprestaties tijdens de belangrijkste doelen van het seizoen.
In tegenstelling tot teamsporten, die veelal wekelijks een prestatie dienen neer te zetten, ligt programmeren voor een individuele atleet "eenvoudiger".
De voorwaarden om te komen tot, verschillen echter nauwelijks.

Zo berichtte de NOS d.d. 16 oktober 2023 over onze 31-jarige schaatsgodin Irene Schouten:
"Schouten: "Soms vergeet ik dan dat ik topsporter ben en dat ik dus moet trainen en rusten. Dat vergat ik vorig jaar een beetje. Nu heb ik dat goed in mijn hoofd. Ik wil hard schaatsen, dus ik moet ook goed rusten."
Sporters, met name de absolute topsporters, dienen stil te staan bij een aantal opmerkingen van de 33-jarige professioneel triatleet Els Visser in haar boek "GEEN ZEE TE HOOG" over de instelling van haar Australische coaches:
-"Being tired is part of the job"
- en het ritme van een profatleet is "train-eat-sleep-repeat".
Deze attitude geldt voor iedereen, teamspelers en individuele atleten, die op een verantwoorde wijze gedurende een aantal jaren topprestaties willen leveren. Attitude gekoppeld aan ambitie om te willen winnen.
Dat het volledig fout kan gaan bewees het mega voetbaltalent Mo Ihattaren. Nog pas 21 jaar en nu al "uitgekotst" bij alle topclubs en inmiddels zelfs zonder contract. Te veel geld op jonge leeftijd, verkeerde vrienden, gebrek aan ambitie (wilskracht en doorzettingsvermogen).

Uiteraard kunnen er belemmeringen zijn, vooral van sociaal maatschappelijke aard te weten;
-opleiding;
-relatie / gezin;
-werk;
-PR activiteiten.
Onder een immense druk van een niet aflatende reeks verzoeken tot PR activiteiten, "sneuvelde" Schouten het vorige seizoen bijna en stortte mentaal volledig in.
Schouten: schaatsen, skeeleren en nog eens schaatsen. Over haar scholing is er geen informatie.
Visser: studeren, sporten en na afloop van haar opleiding (chirurgie) haar keuze om professioneel atleet te worden. Deze aanpak is echter niet voor iedereen weggelegd.

Zowel bij Schouten als Visser wordt telkenmale benadrukt dat er sprake is van een planning die moet leiden naar de belangrijkste doelen in het seizoen. Vrijwel alles wordt hieraan ondergeschikt gemaakt.
Een verantwoorde periodisering gebaseerd op het aantal jaren op topniveau, opgedane ervaringen en de leeftijd. Een leeftijd die wordt bepaald door:
-kalenderleeftijd;
-biologische leeftijd;
-mentale leeftijd.
Drie verschillende leeftijden waarop vooral bij jeugdige topsporters, zoals turnsters en zwemsters, gelet dient te worden.

Meestal is er sprake van een meerjarenplanning. In veel sporten wordt er van Olympische Spelen naar Olympische Spelen gewerkt. Een meerjarenplanning van 4 jaar.
In deze meerjarenplanning is een viertal jaarplannen opgenomen waarbij zorgvuldige en tijdige evaluaties van grote invloed zijn op het fenomeen bijsturen.
Het nut van deze evaluaties:
het verzamelen, interpreteren en presenteren van informatie teneinde de waarde van een resultaat of proces te bepalen.
Deze evaluaties dienen met grote regelmaat plaats te vinden door:
-het begeleidingsteam met de sporter;
-de sporter zelfstandig;
-het begeleidingsteam zelfstandig.

De opgezette jaarplanning wordt opgedeeld in periodes de zogenaamde periodisering.
Dat is voor individuele sporters met een uitgesproken doelstelling "vrij eenvoudig".
Voor teamsporters is dit moeilijker en daarom is er zoveel respect en waardering voor de trainer / coach van Feyenoord, Arne Slot, die met zijn begeleidingsteam de selectie wekelijks op topniveau van lichamelijke en geestelijke fitheid weet te brengen.
Diverse andere eredivisie ploegen hebben moeite om een juiste balans te vinden tussen de trainingsintensiteit en het wedstrijdschema. Dat resulteert dan vaak in overbelastingverschijnselen. Bekende en veel voorkomende blessures: hamstrings en kniebanden, waarbij vooral knieband letsel voor een langdurige break kan zorgen.

Bij de individuele sporters wordt er in het eerste deel van het seizoen meestal hard gewerkt aan de technische elementen, waarbij de inspanning vooralsnog op een laag pitje staat.
Het technische niveau is veelal bepalend, zie de Spaanse schaatser in deel 1.

Tijdens het observeren en analyseren van honderden sporters en tientallen verenigingen was het zeer opvallend dat een duidelijke periodisering niet waarneembaar bleek. Ook tijdens de vele gesprekken met collega trainers / coaches bleek dit gemis aan kennis.
Om hierin enige duidelijkheid te verschaffen zal deel 3 volledig over de periodisering gaan van individuele sporters.

Nieuwe column    <    Overzicht    >    Oude column