EXTRA CORONA EDITIE: "THE GAMES MUST GO ON"

2020-03-19, door: George Sieverding

Nieuwe column    <    Overzicht    >    Oude column

"The Games must go on" spreekt de legendarische voorzitter van het IOC (Internationaal Olympisch Comité), Avery Brundage, na de herdenkingsbijeenkomst voor de 12 slachtoffers. 11 sporters uit Israël en 1 Duitse politieman zijn het slachtoffer van een Palestijnse aanslag in de nacht van 4 op 5 september 1972 tijdens de Olympische Spelen van München. De verontwaardiging over dit besluit en de gekozen woorden is wereldwijd gigantisch. Ook scholen ondernemen actie. De leerlingen van de openbare LEAO school te Beverwijk sturen een telegram naar de Tweede Kamer voorzien van handtekeningenlijsten die ook vanuit het hele land worden ontvangen.

Brundage (1887), een voormalig Olympische sporter en deelnemer aan de Spelen van 1912 in Stockholm als meer kamper, maakt als sportbestuurder een bliksemcarrière. 1928: voorzitter van de Amerikaanse Atletiekbond, 1929: voorzitter van het Amerikaanse Olympisch Comité, 1930: vicevoorzitter van de Internationale Atletiekfederatie en in 1936 lid van het IOC. Zijn eerste actie: de vervanging van de enige twee Joodse atleten in de estafette omdat hij wil voorkomen dat Hitler in verlegenheid wordt gebracht door een Joodse overwinning. Vervolgens prijst hij het naziregime in een toespraak. Dit leidt tot zijn afzetting uit het America First Comité wegens nazisympathieën. Voor het IOC echter geen probleem en een jaar later, het is inmiddels 1942, wordt Brundage vicevoorzitter en in 1952 zelfs voorzitter van het IOC. Onder het voorzitterschap van Brundage vindt er een heksenjacht plaats om "professionals" als deelnemer te weren. Na de gebeurtenissen in München trekt Brundage zich terug en sterft kort daarop in 1975.

"The Games must go on", de Spelen moeten doorgaan, ten koste van bijna alles. In de reeks van de moderne Olympische Spelen, gestart in Athene 1896, zijn alleen de Spelen van 1916, Eerste Wereldoorlog, 1940 en 1944, Tweede Wereldoorlog, niet doorgegaan. In Melbourne 1956 spant het erom vanwege de Russische inval in Hongarije. Een zeer beperkt aantal landen, waaronder Nederland, boycotten Melbourne doch Hongarije is gewoon van de partij! Montreal 1976: boycot Afrikaanse landen. Moskou 1980: boycot 65 westerse landen. Los Angeles 1984: boycot 14 communistische landen. Het middel boycotten werkt niet. De 32e editie van de moderne Olympische spelen, Tokio 2020, staat voor de deur, er loert echter een nieuwe bedreiging: het corona monster.

Maart 2020. De wereld is getroffen door een virus dat zijn weerga niet kent. Eind 2019 wordt melding gemaakt van een nieuw virus dat China in zijn greep dreigt te krijgen. De berichtgeving hierover wordt dagelijks alarmerender. Al snel worden aantallen van tienduizenden besmettingen gemeld en ook vallen de eerste doden. De regio Wuhan wordt volledig afgesloten. Verspreiding blijkt niet meer te voorkomen. Minister Bruno Bruins geeft informatie en op dat ogenblik ontvangt hij een briefje waarop staat dat op 27 februari 2020 de eerste besmetting in Nederland is geconstateerd. Nadien gaat het snel waarbij de maatregelen steeds net iets achter de gebeurtenissen aanlopen. Inmiddels staat de teller op 2460 geconstateerde besmettingen doch dit aantal ligt, volgens insiders, in werkelijkheid vele malen hoger. Het aantal doden in Nederland staat nu 76. De buurlanden: Duitsland 13.093/31 en België 1.795/21. Het tienvoudige, mogelijk zelfs het honderdvoudige, aantal besmettingen lijkt realistischer. 1)

In Zuid Europa, met name Italië en Spanje liggen de cijfers nog hoger. In Italië is het dagelijkse aantal doden de 300 gepasseerd. Staat de wereld voor een ramp vergelijkbaar met de Spaanse griep 1918 - 1919? De schattingen over het aantal slachtoffers van de Spaanse griep lopen uiteen van enkele tientallen miljoenen tot zelfs honderd miljoen! Mogelijkheid ja: de wereld is zeer snel "kleiner" geworden. De onderlinge contacten zijn enorm toegenomen. Verspreiding is derhalve eenvoudig. Mogelijkheid neen: er kan sneller en adequaat worden ingegrepen. De medische zorg staat op een hoger niveau. Binnen afzienbare tijd zal de waarheid blijken met als zeer angstaanjagende opmerking: "Nederland gaat over veertien dagen Italiaanse toestanden krijgen".

Premier Mark Rutte richt zich op 16 maart tot het volk. Miljoenen kijkers. Over het algemeen is men zeer tevreden over dit optreden van de premier. "Ook al is hij niet van mijn partij, zijn optreden was sterk en wekt vertrouwen" is één van de vele positieve reacties. Frankrijk volgt. Minister president Macron: "gezondheidsoorlog". Er mag niemand meer op straat op straffe van een boete. Een lockdown. Rutte zei eerder dat een lockdown voorlopig geen zin heeft. Vreemd "één Europa". In België richt de koning zich tot het volk. Geeft toch iets meer cachet. Waarom Rutte en niet koning Willem Alexander?

Corona: HET woord van het eerste kwartaal 2020. Corona heeft meer dan 40 betekenissen zoals onder andere: de kransslagader, astronomie en meteorologie, vanaf nu het corona virus (SARS-CoV-2). Een uiterst agressief virus dat via de mond, neus en ogen het lichaam binnen kan dringen. Het respect voor de gezondheidszorg in het algemeen en alle inspanningen rond het corona virus in het bijzonder wordt vrijwel dagelijks uitgesproken. Hoogtepunt: minutenlang klappen voor deze mannen en vrouwen die veelal onder zeer zware omstandigheden hun werkzaamheden moeten verrichten. Blijft corona het meest gehoorde woord in 2020? Het is niet te hopen!

Terug naar de Spelen. In de nog korte geschiedenis van de moderne Spelen is er al een behoorlijk aantal aanslagen gepleegd die, met uitzondering van de beide Wereldoorlogen, het doorgaan van de spelen niet hebben belet. Naast de beide Wereldoorlogen en de boycotten heeft doping een zeer grote impact op de Spelen. Het besluit om slechts een tiental Russische atleten toegang tot de spelen te verlenen verrast niemand. Naast collectief overtreden van de dopingregels is er vrijwel dagelijks nieuws over individuele zondaars. Na "opschoning" van de wereldranglijsten kunnen deze worden gebruikt als selectie criteria voor deelname. Ook blijf ik pleiten voor mijn eerdere stelling dat titelverdedigers automatisch recht op deelname hebben zonder dat dit hun land een startplaats kost. Blijft de vraag hoe om te gaan met sporters die, vanwege hun voorbereidingen op de Spelen, niet deelnemen aan EK' s en / of WK' s? In dat geval dreigen rechtszaken doch de tijd dringt en het CAS heeft altijd zeer veel tijd nodig om tot zorgvuldig afgewogen beslissing te komen. Het CAS: Court of Arbitration for Sport (Lausanne) is een onafhankelijk instituut voor de sportrechtspraak. 2)

Eén van de basisregels in de sport: gelijke kansen, staat op dit moment eveneens onder zeer grote druk. De aanpak van het corona virus verschilt per land en verandert per dag. Geen acceptabele oplossing hiervoor en toch doorgang van de Spelen kan betekenen: grote ongelijkheid en extreem hoge winstkansen voor bijvoorbeeld de Oostblok landen. Het plat leggen is bewonderingswaardig, voor de topsport echter een domper. Vooralsnog houden het IOC en Japan vast aan de bekende data 24 juli tot en met 9 augustus 2020. Het IOC: "ziet vooralsnog geen enkele aanleiding om te twijfelen aan het doorgaan van de Spelen komende zomer in Tokio". De Japanse premier Shinzo Abe: "wij overwinnen het corona virus en zullen de Spelen, zoals gepland, laten verlopen. Is uitstel een optie? Het EK voetbal is inmiddels een jaar uitgesteld. De kans dat de Spelen hetzelfde lot is beschoren, lijkt reëel.

In deze tijd is het onverstandig om de algemene publieke opinie over iets te negeren. In 1972 reageert het Nederlandse publiek bijzonder negatief over zijn topsporters. De bewijzen liggen in de archieven van het NOC. Zo maar een quote uit de collectie brieven: "het NOC is nog harder dan het terrorisme". Olympische Kampioenen als Willem Ruska, tweevoudig gouden medaille winnaar judo, en Hennie Kuiper, winnaar van het goud bij de wegwedstrijd, ervaren jarenlang negatieve reacties. Na de Spelen van München blijkt uit een vragenlijst de enorme kloof tussen het kritische publiek en de deelnemers.

De beslissing van worstelaar Bert Kops om, net als een aantal andere atleten onder wie Jos Hermens, de Spelen te verlaten vindt geen enkel begrip bij "collega sporters". Een "collega": "ik vond het jammer dat B. Kops het niet meer kon opbrengen, ik mocht hem niet beïnvloeden, maar ik kan mij niet aan de indruk onttrekken dat hier in alles de zwakte van onze topsporter in het geding kwam". Een verschrikkelijke opmerking want Kops besluit om te vertrekken kwam voort omdat zijn vriend en trainingsmaat Mark Slavin één van de dodelijke slachtoffers was.

Jurryt van de Vooren, sporthistoricus,: "Sportswaarden zijn niet menselijk. Kops maakte in olympische kring geen vrienden, maar wel bij boze briefschrijvers. Topsport is verderfelijk, luidde hun algemene klacht in 1972 bij het NOC. Een inwoner uit Bunnik trok er zelfs een levensles uit: 'Met al mijn kracht zal ik mij altijd verzetten dat één van mijn kinderen ooit in de topsport zal terechtkomen. Het is een sfeer waaraan ik mijn kinderen niet zou toevertrouwen; zijn sportswaarden dan zo anders dan menselijke waarden"? Zo werd Ruska vermalen tussen de linkse tijdgeest en het soms naïeve en botte gedrag van zijn collega-olympiërs. Ruim vier decennia later krijgt hij alsnog de erkenning, die het publiek hem zo lang niet wilde geven. Dat is dan weer de tijdgeest van 2015." 3)

De sport is en blijft de belangrijkste BIJZAAK in het leven. In het licht van de maatschappelijke problemen vanwege het corona virus is het belang van de sport in het algemeen en de topsport in het bijzonder tot normale en acceptabele proporties teruggebracht. De mensheid heeft nu andere dingen aan het hoofd doch ook dat kan met de dag, zelfs het uur, volledig omslaan. De discussies rond "The Games must go on" zetten zich ongetwijfeld voort met de wisselvalligheid van een weerhuisje. Het IOC en de Japanse regering bestaan voor het merendeel uit "grijze duiven". "Toevallig" de meest kwetsbare groep voor het corona virus.

1) genoemde aantallen betreffende is de beschikbare informatie d.d. 19 maart 2020, bron NOS/RIVM.

2) het CAS, Hof van Arbitrage voor Sport is gezeteld in Lausanne (Zwitserland), doch heeft een tweetal locaties in New York en Sydney. Dit Hof telt 150 onafhankelijke rechters uit 55 landen.

3) in 2013 de rehabilitatie van Willem Ruska toen hij werd opgenomen in de Hall of Fame. In 2017 werd de nieuwe judohal op Papendal naar Ruska genoemd.

Nieuwe column    <    Overzicht    >    Oude column