GeorgeSports - SUCCES DANKZIJ OF ONDANKS DE TRAINER / COACH (hh)

Er wordt veel gesproken en gediscussieerd over de rol van de trainer / coach. Niet zelden wordt deze inbreng gerelativeerd. Het succes of falen ligt aan de kwaliteit van de sporter is een veel gehoorde mening.
Een diepgaande analyse van een viertal belangrijke componenten als organisatie – middelen – sporters – trainer / coach, maakt duidelijk dat de rol van de trainer / coach van doorslaggevende betekenis kan zijn.
“Succes ondanks de trainer / coach” contra “Succes dankzij de trainer / coach”.

Organisatie.
Een organisatie kenmerkt zich door een aantal “herkenbare” elementen zoals:
- geschiedenis
- beleid
- bestuur
De geschiedenis zegt iets over de ontwikkeling, het gemiddelde niveau, pieken en dalen, en kan een les betekenen voor het heden en de toekomst.
Het beleid, verleden – heden – toekomst, dient herkenbaar en duidelijk te zijn. Doelstellingen, werkwijze, middelen, planning, toetsingscriteria en toetsingsmomenten zijn mede bepalend voor successen of falen.
Een bestuur zal altijd een afspiegeling dienen te zijn van personen met een grote affiniteit voor de organisatie en zich kenmerken door consistentie.

Middelen.
Onder middelen wordt in deze verstaan:
- financieel
- materieel
- publicitair
Afhankelijk van de organisatie, er is uiteraard een duidelijk verschil tussen een voetbalorganisatie en een speeltuinvereniging, is de hoogte van het financiële budget. Naarmate de organisatie professioneler opereert zal het noodzakelijke budget toenemen.
Ook het materieel speelt een toenemende rol binnen de middelen. Niet zelden dekken sponsors materiële behoeften, nemen reiskosten voor hun rekening en / of participeren voor een aanzienlijk deel in de accommodatie.
In combinatie met financiën en materieel speelt de publiciteit (PR) een doorslaggevende rol. Veel PR verzekert belangstelling. Belangstelling garandeert inkomsten. Een win : win situatie, welke veelal nog onvoldoende wordt onderkend en vooral gerespecteerd.

Sporters.
Een organisatie is voor een groot deel afhankelijk van de kwantiteit en vooral de kwaliteit van hun sporters. Naast de traditionele aanwas van leden heeft zich de afgelopen decennia een nieuwe ontwikkeling voltrokken namelijk het aantrekken van talent elders vandaan.
Dat aantrekken kan geschieden in de vorm van facilitaire ondersteuning, doch met name het laatste decennium is de sportwereld de betaalde sportorganisaties, zoals in het bijzonder het voetbal, gevolgd en overgegaan tot betaling van sporters middels contracten en transfersystematiek.
Uiteraard komt met name de kwalitatief hoog scorende sporter in aanmerking, evenals jeugdig talent dat vaak al jaren via een scoutingsysteem wordt gevolgd.
Dit soort organisaties heeft, naast betaalde sporters, hierdoor ook betaald kader nodig. Hoe hoger het niveau, des te noodzakelijker de specialismen c.q. de kosten die hiermee gepaard gaan. Naast de hoge kosten van transfers en salarissen voor de sporters is een substantieel bedrag noodzakelijk om deze sporters professioneel te kunnen begeleiden in een kwalitatief hoogwaardige organisatie.

Trainer / coach.
De trainer / coach functie heeft een snelle verandering ondergaan. Niet zelden zijn het trainerschap en het coachen van elkaar gescheiden. Toch is in vrijwel alle gevallen, op een hoog niveau, sprake van een geleidelijke verschuiving naar management.
Een huidige top trainer / coach dient meer en meer de spreekbuis en vertaler te zijn tussen de sporters en alle specialisten die een bijdrage aan de ontwikkeling en het resultaat leveren. Het aantrekken van deze specialisten en de eigen assistenten is inmiddels ook een vak apart geworden, omdat het “stoelpoten zagen” uiteraard ook in deze wereld volop kan plaats vinden.
Derhalve wordt tegenwoordig van een trainer / coach meer gevraagd dan ervaring, methodisch- didactische kwaliteiten. Dat maakt zijn of haar taak steeds gecompliceerder, al wordt dit nog eens extra bemoeilijkt door de omgang met de pers.
Wat is dan precies “de hand van de trainer / coach?”

Een aantal verenigingen c.q. organisaties scoort al vele jaren op een stabiel hoog niveau. Zij blinken uit in alles wat hen groot kan maken. De interne organisatie, het optimaal inzetten van de middelen, het aantrekken van sporters die een aanvulling kunnen betekenen en, last but not least, het telkenmale aantrekken van de geschikte trainer / coach.
Dit laatste is niet alleen een vak apart, doch ook ervaring en bovenal inzicht. De aan te trekken functionaris dient te passen in de geschiedenis, de filosofie en het beleid van de organisatie. Ondanks zijn / haar persoonlijke kwaliteiten moet hij / zij zich inpassen en vooral beseffen dat hij / zij niet meer dan een passant is.
Met al deze kennis moet het dan toch niet zo moeilijk zijn om de juiste persoon aan te trekken?

Juist deze uitgebreidheid aan kennis en ervaring maakt het uitermate moeilijk om te bepalen of een kandidaat wel geschikt is voor de gevraagde functie.
Waarom is en blijft Feyenoord zo ongelukkig en de laatste vijfentwintig jaar nauwelijks succesvol, laat staan structureel op een hoog niveau vertoevend?
Lijnrecht tegenover Feyenoord staan PSV en Ajax. Beide organisaties worden met grote regelmatig van een klok kampioen en spelen vooral herkenbaar voetbal!
Een aantal organisaties blijkt over het juiste gevoel te beschikken bij het aantrekken van een trainer / coach. dat is geen geluk. Dat is kennis en ervaring!
Slechts een enkele trainer / coach is overal succesvol. Deze trainer / coach past zich aan EN in de organisatie, doch weet zijn / haar stempel herkenbaar te drukken op de ontwikkeling van deze organisatie. Vrijwel altijd weer!

Basketbal trainer / coach en legende Ton Boot wordt met maar liefst zes ploegen 15 keer landskampioen in een tijdsbestek van twee decennia. Daarmee is Boot het beste voorbeeld van een top trainer / coach die vrijwel overal en altijd tot succes zal komen.
Trainers / coaches als Guus Hiddink, Louis van Gaal en Co Adriaanse boeken met regelmaat zeer grote successen, doch blijken niet altijd in staat om daarmee goed om te gaan. Vakmensen als Van Gaal en Adriaanse zijn niet zelden hun eigen “zwaard van Damocles” met name door communicatieve tekorten.
Bij trainers / coaches als Hiddink en Boot lijkt een organisatie verzekerd van een stabiele en rust uitstralende opzet, waarbij niet zelden successen volgen. Het spel is altijd herkenbaar.
Met trainers / coaches als Van Gaal en Adriaanse is succes zeer wel mogelijk, doch de interne organisatie dient op z’n hoede te zijn. Er gebeuren namelijk de meest onvoorspelbare zaken. Ook hier is het spel echter ontegenzeggelijk herkenbaar.

Dan trainers / coaches als bijvoorbeeld Ruud Gullit om hiermee terug te komen op Feyenoord. Deze voormalige sterspeler van onder andere Haarlem, Feyenoord, PSV , vooral AC Milaan en natuurlijk het Nederlands elftal heeft vrijwel niets van een succesvolle trainer / coach. Slechts zijn charisma en ervaring als topspeler zijn te gebruiken, maar daar tegenover staat zijn totale onvermogen om spelers zowel individueel als collectief beter te maken.

Rest de groep trainers / coaches die helemaal nooit scoren. Zij zijn vrijwel altijd bij de juiste organisatie terecht gekomen, waarbij zowel de organisatie als de aangetrokken trainer / coach tevreden zijn. De organisatie geeft leden onderdak en de trainer / coach doet zijn / haar werk als bezigheidstherapeut!

Hebben trainers / coaches als Hiddink, Boot, Van Gaal en Adriaanse succes dan is de uitspraak “succes dankzij de trainer / coach” volledig terecht.
In het geval van Gullit en helaas vele andere trainers / coaches is de uitspraak “succes ondanks de trainer / coach” uitermate goed gekozen, als er eens een incidenteel succes wordt geboekt.