Damme – Brugge 100 jaar (Drieluik: deel 1)
2010-08-22, door: George Sieverding
Nieuwe column < Overzicht > Oude column
2010. 100 jaar Damme – Brugge. Belgische doortocht over vijf kilometer (wedstrijd). Organisatie BZK (Brugse Zwem Kring). Wereldberoemd in België en Nederland. Damme, Brugge en het Nederlandse Sluis zijn onlosmakelijk verbonden door vroege stadsrechten, legendes, anekdotes en open water. De vaart, van Brugge naar Damme - via Sifon naar Sluis, vormt de trait-d’uni-on tussen België - Nederland, Vlaanderen - Zeeuws Vlaanderen, verleden - heden. 1.000 jaar geschiedenis. 100 jaar zwemmen.
Open water. 1134. Stormvloed. Duizenden doden. De complete kustlijn van Zuidwest Nederland ondergaat een metamorfose. Tot 1050 is Brugge een commercieel handelscentrum met een internationale havenfunctie. Door verzanding, eind elfde eeuw, raakt Brugge geïsoleerd van de zee. De stormvloed veroorzaakt een diepe vaargeul, het Zwin, die tot Damme reikt. Een kanaal van Damme naar Brugge doet de rest. Tot 1500 blijft Brugge een hoofdrol spelen in de economische ontwikkelingen. Brugge handelsstad. Damme doorgangsstad. Sluis havenstad.
Stadsrechten. 6 april 1127. Brugge, de stad der “zotten” en verzetsheld Jan Breydel, verwerft stadsrechten. 1180. Damme stadsrechten. Deugniet Tijl Uilenspiegel, zijn goedmoedige dikke vriend Lamme Goedzak en vriendin Nele, bezorgen Damme wereldfaam. In 1290 stadsrechten voor Sluis, de stad van “Jantje van Sluis”.
“Brugse zotten”. Uit overlevering: in hun strijd voor autonomie houden Bruggelingen Maximiliaan de Eerste van Oostenrijk (1459 – 1519) een tijdje gevangen. Vervolgens verbiedt deze jaarmarkten en festiviteiten. Brugge organiseert een feest om hem goed te stemmen. Daarna vraagt men toestemming voor jaarmarkten, het innen van belastingen en het bouwen van een nieuwe zothuis. Maximiliaan antwoordt: "Sluit alle poorten van Brugge en je hebt een zothuis!".
“Légende et les Aventures héroïques, joyeuses et glorieuses d'Ulenspiegel et de Lamme Goedzak au pays de Flandres et ailleurs”. Damme. Begin zestiende eeuw. Vrije vogel Tijl Uilenspiegel trekt door de Nederlanden en Duitsland (Till Eulenspiegel). Naast zijn schelmenstreken krijgt hij eveneens de status van verzetsheld tegen de Spaanse bezetting. In de roman van Charles de Costers, waarin folklore en geschiedenis worden vermengd met mythe, groeit Tijl Uilenspiegel uit tot een legende.
Jantje van Sluis. 1604. Prins Maurits verovert Sluis op de Spanjaarden. 1606. Spanjaarden belegeren Sluis. De Spanjaarden verzinnen een list. Bij de oostelijke poort wordt een leger opgesteld. Op het afgesproken tijdstip, als de klok slaat, dient de aanval te worden ingezet. De klok slaat echter niet. De klokkensteller, bijgenaamd Jantje van Sluis, is die dag naar de kermis geweest en heeft een pint teveel gedronken. Hij laat zijn zoon en zijn neef de klok opwinden. Het klokmechanisme weigert. De klok slaat niet. De Spanjaarden denken aan verraad en vallen niet aan. Jantje de held van Sluis.
2010. De vaart afgelijnd met bomen, verbindt Brugge met Damme en vervolgens Sluis. De vaart heeft geen economische betekenis meer. De boot Lamme Goedzak, naar een karakter uit de roman over Tijl Uilenspiegel, brengt toeristen van Brugge naar Damme. Wanneer de vaart in de winter dichtvriest, wordt van Brugge naar Sluis geschaatst.
2010. De praalstoet is geïnspireerd op de feestelijkheden ter gelegenheid van het huwelijk van Karel de Stoute en Margareta van York. Na aankomst van Margareta in Sluis, wordt eerst het huwelijk voltrokken in Damme, gevolgd door een blijde intocht in Brugge. “In het spoor van Margareta en Karel” belichten zes verhaalpanelen het Koninklijke parcours uit 1468. Een schitterende fietstocht.
2010. Brugge, Damme, Sluis. Boot- schaats- en fietstochten. 22 augustus 2010: 100 jaar open water zwemmen.
Nieuwe column < Overzicht > Oude column
|