DE OORZAAK VAN DE AMERIKAANSE OVERHEERSING

2024-07-24, door: George Sieverding

Nieuwe column    <    Overzicht    >    Oude column

Amerikaanse overheersing! Het Amerikaanse contingent bestaat uit een noordelijk en zuidelijk deel. Hier wordt een deel van het noordelijke deel bedoeld namelijk de Verenigde Staten, altijd aangeduid als de USA. De USA bestaat uit 52 staten.

De geschiedenis van deze sportnatie nummer één is relatief zeer kort. In 1776 verklaarden dertien koloniën zich onafhankelijk hetgeen leidde tot de Onafhankelijkheidsoorlog. Kolonisator Groot-Brittannië erkende in 1783 de onafhankelijkheid. In 1789 werd George Washington, generaal en opperbevelhebber, de eerste president van de Verenigde Staten en bleef dit tot 1797.

Binnen 100 jaar, in 1894, werpt de USA zich op tot één van de oprichters van het Internationaal Olympisch Comité (IOC). Deze actie, onder bezielende leiding van de Franse Baron Pierre de Coubertin, vormt de basis van de huidige, ook wel moderne genoemde, Olympische Spelen (OS). In 1896 vonden de eerste moderne Olympische Spelen in Athene plaats.

Hieraan namen 14 landen deel met 241 sporters waarbij nog geen plaats was voor vrouwen. Uiteraard nam de USA deel en bezette direct de eerste plaats in het medaille klassement (11 - 7 - 2 - 20). De Grieken scoorden echter meer medailles (10 - 17 - 19 - 46) doch het aantal behaalde gouden medailles was en is nog altijd bepalend voor de ranglijst.

Wat is de oorzaak van deze overheersing door een natie die midden jaren zestig van de negentiende eeuw nog werd geconfronteerd met een zeer bloedige burgeroorlog en de moord op de geliefde, populaire en zeer deskundige president Abraham Lincoln die op 14 april 1865 werd doodgeschoten in een theater?

Er wordt een groot aantal mogelijke oorzaken genoemd met als belangrijksten:
-oppervlakte (ruim 9 miljoen km². Ter vergelijking: Nederland ruim 40.000 km²)
-inwoners (320 miljoen na telling in 2020. Nederland ruim 17 miljoen na telling in 2020))
-Afro Amerikanen (ruim 46 miljoen na telling in 2019)
-jeugdig bestaan van de USA (1896 nauwelijks 100 jaar. 2024 nog geen 250 jaar. USA: jonge natie)
-zeer eigen organisatie systemen (school - high school - universiteit - en commerciële sportsystemen - sponsoring)

De USA behoort tot de grootste naties qua oppervlakte.

Toch lijkt de medaille score en plaatsing op de ranglijsten niet afhankelijk van de oppervlakte.
Het blijft een afweging tussen de voordelen (ruimte) en nadelen (bereikbaarheid).
Australië is hiervan een goed voorbeeld. Woonachtig in Perth (West) en samen komen met de nationale selectie in Brisbane (Oost) betekent met de auto 50 - 70 uur (4.300 km) en met het vliegtuig 7 - 8 uur onderweg. Los van de tijd, de kosten!

China en India hebben meer dan 1 miljard inwoners. In 2022 passeerde India China als land met de meeste inwoners. Onderstaande telling dateert van 2020 en zijn afgerond.

Ongetwijfeld zal het aantal inwoners meer van invloed zijn op medaille score en ranglijsten dan de oppervlakte. Zie het als een doos eieren die tegen de muur wordt gegooid. Eén of twee blijven er heel. Hoe meer dozen hoe meer eieren die heel blijven.

Er lijkt nauwelijks significant verband tussen de oppervlakte en inwoners aantallen.
De eeuwige ranglijsten van de Olympische Spelen lijken dit te bevestigen.

De Sovjet Unie, de Unie van Russische Staten, scoorde van 1924 - 1988 een tweede plaats. Vanaf 1992
komen de voormalige Sovjet Unie Staten onder eigen vlag uit. In deze periode realiseerde Rusland alsnog een negende plaats.
Duitsland was, na de afloop van de Tweede Wereldoorlog, gesplitst in een westelijk- en oostelijk deel.
Op de ranglijst betreft het de score van Duitsland, tot 1936, West Duitsland, tot 1988 en GER vanaf 1992. Het oostelijk deel, de voormalige DDR, scoorde in betrekkelijk korte tijd, 1956 - 1988, een elfde plaats. Daarmee maakte het duidelijk dat systemen wel degelijk een doorslaggevende rol kunnen spelen en dat het aantal inwoners, 17 miljoen tijdens het opheffen van de DDR in 1988, ondergeschikt bleek te zijn aan het systeem.

In grove lijnen kan er een verdeling worden gemaakt met betrekking tot de sportsystemen zoals deze door de nationale overheden werden en worden gehanteerd.
1.Het super georganiseerde verenigingsleven waarbij er nauwelijks sprake is van bemoeienis door overheden. Een zeer traditioneel model met diverse varianten. Neem hierbij Nederland als voorbeeld.
2.De opzet door school - highschool - universiteit - en commerciële sportsystemen, waarbij er evenmin sprake is van bemoeienis door overheden. Een modern model, ook hierbij diverse varianten. De USA is hiervan het beste voorbeeld.
3.Een systeem onder toezicht en uitvoering van overheden. Moderne modellen die echter snel achterhaald worden in veel gevallen door ongrijpbaar en oncontroleerbaar handelen. De voormalige Oostblok landen en enkele huidige communistische naties hanteren nog altijd dit soort systemen.

Duistere praktijken hebben tot bijzondere prestaties geleid. Sommige van deze prestaties worden tot op de dag van vandaag nog niet eens benaderd. Ter illustratie een tweetal voorbeelden van deze aanpak.
In 1985 liep de Oost Duitse Marita Koch het huidige wereldrecord op de 400 meter in 47.60. Onze Nederlandse vedettes hebben 49.44 (NR Femke Bol) en 49.58 (PR Lieke Klaver) gerealiseerd.
Tijdens de Diamond League in London, 20 juli 2024, realiseerde het nieuwe Jamaicaanse loopwonder
Nickisha Price 48.57!
Het wereldrecord kogelstoten van Natalia Lisovskaja (Sovjet Unie) uit 1987 is 22,63! Onze Europese
Kampioen Jessica Schilder is iedere keer weer blij met een worp over de 20 meter!

De opzet en organisatie van de sport in de USA kan worden samengevat in het begrip zelfsupporting.
Ouders en sporters dienen alle kosten zelf te betalen. Schoolgelden zijn hoog, niet zelden extra bijdragen voor activiteiten als sport, muziek en kunst. Commerciële instellingen zijn professioneel en derhalve kostbaar en lang niet voor iedere inwoner bereikbaar. De basisschool vormt hierop een uitzondering. Meer dan 80% van de jeugd volgt de basisschool op een door de overheid gesubsidieerde
school. Bijna 20% kan het zich veroorloven om naar een private basisschool te gaan. Vervolgens de highschool, de laatste stap van het verplichte onderwijs in de USA. Gemiddeld duurt deze opleiding 4 jaar. Daarna volgt mogelijk de universiteit. De weg middels het schoolsysteem kan deuren openen voor bijzondere talenten.

Naast het schoolsysteem van de USA is daar als eerste de mogelijkheden van commerciële instellingen ontdekt. Ter illustratie wederom een tweetal voorbeelden. De eerste betreft het befaamde tennis instituut Nick Bollettieri uit Brandenton (Florida). Jaarlijks betalen 150 - 200 tennistalenten 25.000 dollar om de opleiding tot tennisprof te volgen. Een greep, top vijf, uit de successen:

1.Andre Agassi (8* Grandslam, 1* OS goud, 1* wereldkampioen)
2.Serena Williams (17* Grandslam, 1* OS goud, 4* wereldkampioen)
3.Monica Seles (9* Grandslam, 3* wereldkampioen)
4.Venus Williams (7* Grandslam, 1* OS goud, 1* wereldkampioen)
5.Maria Sjarapova (5* Grandslam, 1* wereldkampioen)

Het volgende voorbeeld betreft turnen en dan met name het Roemeense echtpaar Béla en Márta Károly. Vele jaren kampioenen kwekers in Roemenië met als absolute topper de befaamde Nadia Comaneci die als eerste turnster de perfecte score wist te realiseren en beslag legde op 5 gouden medailles. Het echtpaar was de politieke druk in Roemenië zat en vertrok naar de USA. Daar voltrok zich een succesverhaal met vele kanttekeningen die de moeite van het lezen waard is. De beroemde ranch en het turninstituut in New Waverly (Texas) bleek ook een broedplaats van ellende. Hun score:
9 Olympische kampioenen
15 wereldkampioenen
6 USA kampioenen
16 Europese medailles
Met de genoemde tennisschool en het turninstituut is duidelijk geworden wat er in de USA op commerciële basis allemaal mogelijk is. Voorwaarde: naam, faam, expertise.

Deze professionele opzet en aanpak resulteert in reeksen van succes. Succes krijgt aandacht. Het bedrijfsleven maakt hiervan dankbaar gebruik en anticipeert op de ontwikkelingen door grote bedragen uit te trekken om sponsorovereenkomsten aan te gaan. Bijna alle teamsporten zijn in het bezit van puissant rijke ondernemers. De meest moderne en fantastisch ogende stadions, trainingsaccommodaties waar je U tegen zegt, verplaatsingen naar wedstrijden in eigen vliegtuigen, enorme salarissen en onvoorstelbare bonussen.
Bedrijven gespecialiseerd in sportkleding, schoeisel en materialen strikken individuele topsporters voor reclame doeleinden en zijn bereid om krankzinnige bedragen te bieden. Het Amerikaanse zakentijdschrift Forbes publiceerde recentelijk wat cijfers:
1.LeBron James (basketbal)
2.Giannis Antetokounmpo (basketbal)
3.Stephen Curry (basketbal)
Afgeronde jaarbedragen.
Nike betaalde Michael Jordan, inmiddels 61 en volgens velen de beste basketballer aller tijden, het afgelopen jaar nog altijd 228 miljoen. In 40 jaar verdiende Jordan ongeveer 1,2 miljard aan royalty's.
Als speler kwam hij niet verder dan 86 miljoen. Zijn geschatte vermogen: 3,2 miljard USD!
Bedrijven steken dus enorme bedragen in de topsport via sponsoring maar ook in reclamegelden bij grote wedstrijden. De Super Bowl, de finale van het American Football, levert aan reclameopbrengsten 175.000 dollar per seconde op. Ontzettend veel geld. Maakt de betekenis van naamsbekendheid duidelijk.

Uit een telling (2019) blijkt dat ruim 46 miljoen van Afrikaanse afkomst zijn. Het is bekend dat er een verschil bestaat in de fysieke mogelijkheden tussen blanken en zwarten. De sprintnummers in de atletiek worden sinds jaar en dag beheerst door zwarte atleten. Ook drukken zwarte atleten hun stempel op diverse teamsporten denk hierbij vooral aan basketbal. Toch is er in de teamsporten een redelijke balans tussen zwart en blank.
Het heeft lang geduurd voordat de USA de Afro Amerikanen als gelijkwaardig is gaan beschouwen. Nog in de jaren zestig van de vorige eeuw werden zwarte studenten door het leger begeleid om toegang te krijgen op de universiteit. De jaren zestig werden berucht in de geschiedenis van de USA.
22-11-1963: moord op John F Kennedy (35e president)
04-04-1968: moord op dominee Martin Luther King jr
06-06-1968: moord op Robert F Kennedy (presidentskandidaat).

Nu, anno 2024, is er meer sprake van een wederzijdse acceptatie. Met Barack Obama kwam de eerste president van Afrikaanse afkomst. De mogelijkheid bestaat dat de komende president Kamala Harris niet alleen de eerste vrouwelijke president gaat worden maar tevens van Afro- Aziatische afkomst is.
Of de bevolking hier al helemaal aan toe is, zal blijken tijdens de verkiezingen op 5 november 2024.
De USA is een jonge staat, toch al de machtigste natie ter wereld, met enorme successen op velerlei gebieden, moet intern nog altijd afrekenen met de bestaande tweedeling.

Conclusie
De wijze waarop de USA samenleving is ingericht is de belangrijkste oorzaak van de overheersing.
Mogelijk dat de USA uiteindelijk concurrentie krijgen van landen als China en India.
Vooralsnog lijkt de USA in Parijs wederom op weg naar de eerste plaats op de medaille ranglijst.

Nieuwe column    <    Overzicht    >    Oude column