WATERPOLO: HET FUNCTIONEREN VAN TRAINER / COACHES (DEEL 2)

2024-01-26, door: George Sieverding

Nieuwe column    <    Overzicht    >    Oude column

Nederland kent over het algemeen goede opleidingen voor trainer / coaches. Nederland brengt dan ook met enige regelmaat internationaal gelauwerde trainer / coaches voort in tal van sportdisciplines.
Toch wordt vaak de vraag gesteld "succes dankzij of ondanks de trainer / coach?".
In 2008 werd ons nationale dames waterpoloteam Olympisch Kampioen. Kwam dit voort vanuit structureel beleid en / of een bijzondere trainer / coach, of lag de reden in het terughalen van een sterspeelster? Voor insiders ligt het antwoord voor de hand!

Eisen aan het functioneren van trainer / coaches.
De tegenwoordige eisen die aan het functioneren van een toptrainer / coach worden gesteld wijken behoorlijk af van die van een halve eeuw geleden. De huidige trainer / coach kan anno 2024 niet meer dezelfde omgangsvormen hanteren. Dit betreft zowel de dames, meisjes als heren, jongens. Voorbeeld: een straftraining, druk zetten, uitschelden etc. etc., kan tegenwoordig echt niet meer. De trainer / coach "nieuwe stijl" dient te beschikken over optimale omgangsvormen onder alle omstandigheden. Duidelijkheid en consequent optreden zijn vereisten. Het aantrekken van specifieke kennis en vaardigheden is een pré. Functioneren in het team van sporters en begeleiders maar toch de touwtjes in handen hebben.

Inhoudelijke kennis en specifieke vaardigheden.
Samen met de organisatie, Bond of topvereniging, dienen doelstelling, werkwijze, toetsingsmomenten en toetsingscriteria, evaluaties voor alle betrokkenen inzichtelijk te zijn. Spil
in het geheel met als een extra pré de kunst van het omgaan met de media onder alle omstandigheden. Bij de dames lijkt nog een extra vaardigheid belangrijk namelijk "nooit bemoeien met onderlinge ruzies".

De keuze van een mogelijk geschikte trainer / coach.
Om te komen tot een juiste keuze van een trainer / coach wordt er kennis, vaardigheid en objectief beoordelingsvermogen gevraagd van hen die de keuze moeten maken. Het grote probleem hierbij ligt vrijwel altijd in het feit dat zij die tot een keuze moeten komen in veel situaties "omhoog gevallen" voormalige collega's zijn. In de wereld in het algemeen en die van de sport in het bijzonder is het "omhoog vallen" niets meer of minder dan "weg promoveren" wegens gebrek aan succes en zij moeten dan hun opvolging beoordelen!

Externe observaties.
Vanuit mijn tientallen jaren ervaring als trainer / coach en daarbij uiteraard de vele observaties van collega's heb ik mij hierover een redelijk afgewogen mening kunnen vormen. Vooral de trainingen in "ons zwembad" op het KNVB Sportcentrum in Zeist, vertoonden een consequent gebrek aan structuur wat al zichtbaar werd tijdens de trainingen van de jeugdteams. Zoals in deel 1 vermeld, blijven de heren ver achter bij de top en het lijkt er niet op dat dit gat binnen de huidige structuur en beschikbare trainer / coaches zal worden verkleind.

Keuze voor buitenlandse trainer / coaches.
Met uitzondering van sporten als korfbal en hockey waarin de Nederlandse trainer / coaches ook internationaal nog kunnen excelleren, lijken de internationaal veel hoger aangeslagen sporten als volleybal en handbal het te moeten zoeken en vinden in buitenlandse trainer / coaches.

Buitenlandse trainer / coach voor het dames waterpolo team.
Na het goud in 2008 bleef de mondiale toppositie vele jaren onbereikbaar. Pas nadat de huidige trainer / coach, een Griek, de scepter mocht overnemen werd het team, speelsters en de begeleidingsstaf, gesmeed tot de succesvolle ploeg van dit moment. De belangrijkste reden: een open oor voor adviezen. Een Wereld- en Europese titel zijn vooralsnog het resultaat met goede vooruitzichten met betrekking tot de Spelen van Parijs in de loop van dit jaar.

Voormalige topsporters hoeven nog geen geschikte trainer / coach te worden.
Voormalig topsporters hoeven nog geen toptrainer / coaches te zijn of te worden. Vooral in de voetbalsport heeft de recente geschiedenis wel duidelijk aangetoond dat een aantal voormalige topspelers absoluut niet over het niveau beschikken om trainer / coach te worden. Helaas ontbreekt al te vaak voldoende zelfkennis en volgt poging op poging veelal met hetzelfde negatieve resultaat.

Verkeerde keuze voor het heren waterpolo team.
Deze situatie blijft niet beperkt tot het voetbal, ook ons nationale heren waterpolo team lijkt telkenmale de verkeerde keuze te maken. Enige jaren geleden bij de start van de huidige trainer / coach als assistent bij een jeugdteam werd al duidelijk dat zijn attitude niet voldeed aan de basis eisen die aan een trainer / coach gesteld moeten worden.
De huidige situatie geeft derhalve geen geloof en vertrouwen in toekomstige stappen voorwaarts. De belangrijkste reden: als speler top, als trainer / coach flop.

Resteert een aantal veel gestelde vragen:
1.zijn de trainingen bij de heren wel van deze tijd?;
2.zijn er grote fysieke verschillen bij de dames en heren teams?;
3.kunnen de Nederlandse mannen, in navolging van diverse andere sporten, uiteindelijk de weg naar de wereldtop ooit nog inslaan?
Een aantal vragen waarop vrijwel ieder antwoord voldoende stof oplevert voor een volledige Column. Mogelijk dat dit ooit nog eens zal geschieden.

De podcast van de broers Thijs en Merijn Zeeman, in december 2023, over Topzwemcoach Jacco Verhaeren over "van hard naar slim trainen" bevestigde op hoofdlijnen deze mening.
FLOW, het boek van Olympisch Kampioen schaatsen, Mark Tuitert, reikt concrete handvatten aan om obstakels te overwinnen en mentaal weerbaar te zijn.

In de laatste aflevering komt de jurering aan de orde.

Nieuwe column    <    Overzicht    >    Oude column